


Во периодот од 11 до 13 јуни 2025 година, Центарот за развој на Југоисточниот плански регион учествуваше на официјалниот почетен состанок на проектот СИЈМА – Социјални иновации за можности за работа и развој во рударски подрачја во транзиција ширум Европа, кој се одржа во Овиедо, главниот град на шпанската автономна покраина Астурија.
Проектот СИЈМА, финансиран од Интеррег Европа Програмата, има за цел развој на иновативни пристапи кои ќе ги подобрат можностите за вработување и социјално учество на младите. Фокусот е ставен на социјални иновации, претприемничко размислување и активно вклучување на локалните чинители.
Настанот започна со работна сесија, каде партнерите од пет земји Шпанија, Германија, Грција, Унгарија и Македонија, ги презентираа целите на проектот, работната структура и активностите кои ќе се реализираат во наредниот период. Состанокот беше одлична можност за поставување на основите за соработка, зајакнување на партнерската мрежа и усогласување на чекорите за имплементација.
Во рамки на програмата беше организирана теренска посета на биосферниот резерват Муниљос, поранешно рударско подрачје кое денес претставува пример за успешно управување со природните ресурси и транзиција кон одржлив рурален развој. Присутните имаа можност да се запознаат со повеќе локални иницијативи, како и со активности насочени кон намалување на депопулацијата и промоција на циркуларната економија. Регионалните градоначалници споделија примери како преку социјална иновација и диверзификација се обновува економијата во нивните заедници.
Во продолжение, беше организирана и посета на Долината Налон, поранешен центар на тешката индустрија. Партнерите ги посетија двата референтни центри: Валналон, технолошки парк кој ги поттикнува младите кон претприемачки дух преку образовни и стартап програми, и Аркус, отворен простор за млади каде се развиваат креативни и социјални иницијативи преку неформално учење и заедничко дејствување. Двата примери покажаа како социјалните иновации можат да создадат долгорочни перспективи за млади луѓе во слаборазвиени региони.
Проектот SIJMA, има за цел да овозможи трансфер на добри практики помеѓу различни региони и да придонесе кон подобрување на политиките за вработување, младинска вклученост и инклузивен локален развој. Искуствата од Овиедо претставуваат силна почетна точка за натамошната имплементација на активностите и за создавање услови за одржлив развој и во Југоисточниот плански регион.
УНДП преку Програмата ReLOaD3 која се спроведува во Албанија, БиХ, Црна Гора, Косово, Северна Македонија и Србија, објави јавен повик за добивање на средства за зајакнување на партиципативната демократија и улогата на граѓанското општество во процесите на одлучување и интеграција во ЕУ. Сите општини кои не учествувале во претходните фази од програмата ReLOaD се поканети да изразат интерес за учество во ReLOaD3. Преку овој јавен повик, ќе бидат избрани четири партнерски општини кои ќе добијат поддршка и дополнително ќе развијат транспарентни механизми за финансирање на проектите на граѓанските организации.
Краен рок за аплицирање е 29.05.2025 година до 17:00 часот
Линк до јавниот повик: https://www.undp.org/north-
Центарот за развој на Југоисточниот плански регион, заедно со партнерите од земјава, Emkice KIC и Сојузот на стопански комори на Македонија, успешно го организираше третиот регионален настан под наслов „Трипартитна соработка за зелена и дигитална трансформација“ во Струмица, во рамките на проектот „Паметна електрична енергија за згради“ – Центар за стручна извонредност – SEBCoVE.
На настанот присуствуваа градоначалници, универзитетски професори, инженери, архитекти и претставници од градежниот и енергетскиот сектор, како и бројни организации посветени на одржливиот развој. Клучен фокус беше на зајакнување на соработката помеѓу локалната самоуправа, академијата и приватниот сектор, со акцент на зелената и дигиталната трансформација како движечка сила за постигнување на одржлив развој.
Дискусиите на настанот се одвиваа во три интерактивни панел сесии:
Еден од клучните моменти на настанот беше потпишувањето на меморандуми за соработка со електро и машинските факултети од трите државни универзитети, Универзитетот „Св. Климент Охридски“ – Битола, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ – Скопје и Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип. Ова партнерство ќе овозможи заеднички напори во создавање иновативни решенија во области како машинство, архитектура и електротехника, со цел унапредување на зелената и дигиталната трансформација.
Регионалниот настан „Трипартитна соработка за зелена и дигитална трансформација“ во Струмица беше одлична платформа за размена на знаења и искуства помеѓу локалната самоуправа, академскиот сектор и бизнис-заедницата и ја потврди важноста на соработката и партнерствата за постигнување на целите за одржлив развој и иновации. Тој постави основа за имплементација на идните активности во рамките на проектот, ја поттикна реализацијата на паметни и енергетски ефикасни решенија кои ќе ги направат јавните и општинските институции поефикасни, ќе ги намалат трошоците за електрична енергија и ќе придонесат за заштита на животната средина во регионот.
Центарот за развој на Југоисточниот плански регион учествуваше на високо профилни настани организирани од ACRID Network, фокусирани на зајакнување на лидерските вештини и ефективно искористување на можностите за финансирање преку Европската Унија.
Учесниците добија практични насоки за:
✅ Подготовка за претстојните повици на Horizon Europe и Erasmus+ за 2025 година.
✅ Зајакнување на лидерските капацитети за развој на успешни стратегии за финансирање.
✅ Градење силни проектни конзорциуми за идни иницијативи.
✅ Анализа на можности за финансирање преку програми како Horizon Europe, LIFE+, и SMP.
✅ Развој на партнерства во рамките на осум тематски области.
✅ Дискусија за енергетика, транспорт, животна средина и индустрија.
✅ Промоција на циркуларна економија и справување со ресурсни ограничувања.
✅ Поттикнување на дигитални, зелени и напредни технологии за зајакнување на европската глобална конкурентност.
Посетата на Европската комисија и Европскиот парламент овозможи директна размена на искуства со европски институции кои активно работат на поддршка на регионалниот раст, иновациите и одржливиот развој.
Во рамките на свечената вечера организирана од домаќините, од страна на сите присутни партнери беше официјално промовиран проектот SEBCoVE и присутните имаа можност да се запознаат со клучните активности што се имплементираат во рамките на проектот, како и со очекуваните резултати.
Преку своето учество, Центарот за развој на Југоисточниот плански регион:
– Зајакна меѓународни партнерства и отвори нови можности за заеднички проекти.
-Обезбеди пристап до иновациски ресурси и платформи за поддршка на одржливи иницијативи.
-Доби вредни насоки за усогласување на регионалните стратегии со приоритетите на Европската Унија
Овие активности претставуваат значаен чекор напред во обезбедувањето одржлив, инклузивен и иновациски ориентиран развој за Југоисточниот регион.
Овогодинешната тридневна Конференција за отчетност на Центрите за развој на осумте плански региони во Р.С. Македонија се одржува во Гевгелија, со Југоисточниот плански регион како домаќин. Конференцијата ја отвори министерот за локална самоуправа, г-дин Златко Перински, пред аудиториум составен од високи претставници на Швајцарската агенција за развој, Бирото за регионален развој, како и градоначалници од сите региони.
Центарот за развој на Југоисточниот плански регион активно учествуваше на конференцијата, при што беа презентирани сите проекти имплементирани во изминатата година, заедно со тековните активности и идните развојни планови. Вториот ден беше посветен на идентификација и координација на донаторските фондови во рамки на работилницата „Fundraising“, насочена кон пронаоѓање финансиски средства за нови проекти. Завршниот дел од конференцијата беше резервиран за презентација на активностите на Министерството за локална самоуправа и Бирото за регионален развој за поддршка на рамномерниот регионален развој во 2025 година.
Како и претходните години, и оваа конференција овозможи вмрежување, тим-билдинг, размена на искуства и промоција на регионални вредности и брендови, сето тоа во духот на заедничката мисија за балансиран развој, со цел подобрување на квалитетот на живот на граѓаните – од регионално до национално ниво.
Центарот за развој на Југоисточниот плански регион, успешно го реализираше проектот „Енергетски ефикасен регион“ за изградба на фотонапонски централи за општините Радовиш, Конче и Василево, за што на 22.11.2024 година одржа и промотивен настан. На настанот присуствуваа Министерот за локална самоуправа, Г. Златко Перински, Градоначалниците на општините вклучени во проектот, претставници од Министерството и проектната канцеларија, како и други гости.
Министерот Пирински истакна дека ова е многу значаен проект, не само заради намалувањето на потрошувачката на електрична енергија, туку и заради долгорочната енергетска сигурност и зачувување на природната околина. „Тој претставува одличен пример за меѓуопштинска соработка, што може да се примени и во други региони, овозможувајќи подобрување на квалитетот на живот и поддршка за економскиот раст“, посочи Перински.
Директорот на Центарот, Ѓоко Камчев, додаде дека овој проект претставува значаен чекор кон создавање на енергетски независен регион. „Проектот е фокусиран на интеграција на нови софтверски решенија за користење и производство на електрична енергија од алтернативни извори. Дополнително, предвидено е ефикасно следење и пренасочување на произведената енергија каде што е најпотребна во даден момент. Со ова Југоисточниот плански регион поставува пример за тоа како регионите треба да се движат кон одржлив развој,“ истакна Камчев.
Фотонапонските централи ќе придонесат за значително намалување на трошоците за електрична енергија во трите општини. Произведената енергија ќе биде распределена по следниот принцип: 25% за општините Конче и Василево, додека 50% ќе припаѓа на Општина Радовиш. Овие заштеди ќе овозможат општините да ги насочат средствата кон други развојни приоритети, како што се подобрување на образованието и инфраструктурата.
Вкупната инвестиција во проектот изнесува околу 23 милиони денари, со финансиска поддршка од Министерството за локална самоуправа и Швајцарската развојна агенција, како и учество на трите општини.
Проектот е реализиран во рамките на грантовата шема на проектот „Одржлив и инклузивен рамномерен регионален развој – втора фаза.“ Со ваквите иницијативи, Центарот за развој на Југоисточниот плански регион продолжува да го унапредува квалитетот на животот и да создава услови за одржлив развој во регионот.
Проектниот тим на ЦРЈИПР по проектот SEBCoVE беше дел од одбележувањето на 20-годишниот јубилеј на Сојузот на стопански комори, каде во рамките на истиот се одржа настанот „Трипартитна соработка за знаење во зелена и дигитална транзиција“. Преку три сесии, учесниците дискутираа за придобивките од изградба на паметни згради како нов чекор кон воведување на иновативни решенија во рамките на зелената економија во нашата земја.
На настанот беа презентирани клучните активности и очекуваните резултати од проектот SEBCoVE, со посебен фокус на потребата од развивање специјализирани курсеви и обуки за паметна електрична енергија. Преку дискусиите се идентификуваа потребите на индустријата и начините на усогласување на тековните образовни програми со овие нови трендови. Во таа насока, беше истакната иницијативата за отворање на Центар за едукација за паметни технологии во рамките на Центарот за развој на Југоисточниот плански регион (ЈИПР).
Настанот го збогатија високи претставници од бизнис секторот и институциите, меѓу кои и претседателот на Сојузот на стопански комори, Трајан Ангеловски, потпретседателите Орце Симов, Горан Ѓоргиевски и Драган Пехчевски, како и Александар Николовски, заменик премиер и министер за градежништво и транспорт, кој им се обрати на присутните, истакнувајќи ја важноста на ваквите иницијативи за економскиот развој на земјата.
SEBCoVE продолжува со својата мисија за унапредување на знаењето и иновациите во зелената и дигиталната транзиција, создавајќи нови можности за стручно усовршување и применлива едукација во оваа област.